Narrow AI – Kısıtlı Yapay Zeka Nedir ?
Narrow AI ya da Artificial Narrow Intelligence (ANI) terimi Yapay Zeka için önemli bir kavramdır. Bu terimi Türkçeye Dar Yapay Zeka ya da Yapay Dar Zeka şeklinde çevrilmiş olarak görebiliyoruz ancak şahsi kanaatim anlamı karşılaması için bu söz öbeğini Kısıtlı Yapay Zeka ya da Yapay Kısıtlı Zeka olarak çevirmektir.
Günümüzde gelişen teknolojinin bayrak taşıyan alanlarından biri olan yapay zekanın birçok ürününü çevremizde görmemiz mümkün: öneri sistemleri, satranç botları, chatbotlar ya da sürücüsüz arabalar. Peki yapay zekalar neden sadece tek bir fonksiyonu gerçekleştiriyor. Yani bir yapay zeka hem satranç oynayıp hem bir chatbot gibi konuşup hem de neden bilgisayarlı görü aracılığıyla bir arabayı yönetmiyor ? Burada kritik nokta şu bir yazılım bunların hepsini yapabilir ancak farklı nöral ağlarla donatılmış farklı yapay zekaları birbirlerine entegre ederek. Ama bakıldığı zaman bir insan beyni bu özellikleri ve hatta çok daha fazlasını sadece bir sinir sistemiyle yapabiliyor. Yapay zekalardaki bu alan kısıtlamasının yegane sebebi yazılım ve donanım kısmındaki eksiklikler bunların her ikisinin de birbiriyle senkronize olarak ilerlemesi gerekiyor ki yapay zekalarda bu kısıtlamayı genişletebilsin.
Kısıtlı Yapay Zeka yani Narrow AI kavramı ise bugün kullanılan bütün yapay zeka uygulamalarını içinde barındıran sınıfı niteliyor. Kısıtlı Yapay Zeka sadece bir işe özgü ya da belirli limitleri olan bir görevi gerçekleştirmek için geliştirilen yapay zeka türüdür. Apple Siri, Google Translate gibi NLP uygulamaları; AlphaZero gibi satranç ya da diğer oyunları oynayabilen botlar, bilgisayarlı görü uygulamaları, yüz tanıma, ses tanıma gibi yapay zeka uygulamaları bu alanın en çok bilinen aktif örnekleridir. Aynı zamanda bu tabir kullanıldığı yapay zekaların ‘anlamak’ eylemini gerçekleştiremediğini de bildiriyor. Anlamak ya da yaptığı işin farkında olmak insana ait özellikler ve bu özelliklerin Kısıtlı Yapay Zekada olmadığını söyleyebiliriz.
Diğer yapay zeka türlerini de Genel Yapay Zeka (AGI) ve Süper Yapay Zeka (ASI) olarak belirtebiliriz. Bu türler insan benzeri yapay zeka sınıflandırmasıdır. Yaptığının farkında olan ve sadece bir işe özgü geliştirilememiş birden fazla alanda başarılı olarak çalışan yapay zekalara Genel Yapay Zeka denir. Süper Yapay Zeka insan zekasını kapasite ve düşünce bakımından geçen problem çözme ya da sanat gibi aktiviteleri insana göre daha iyi yapan bir sınıflandırmadır. Süper Yapay Zeka bu alanda çalışan birçok kişinin olmasından endişelendiği yapay zeka türüdür. Bazıları bunun insan ırkının sonu olacağını bile düşünmektedir. Ancak burada daha uygulamalarımızın Genel Yapay Zeka sınıflandırmasına bile yaklaşamadığını düşünürsek ki yaklaşıp yaklaşamayacağımız da ayrı bir tartışma konusu şimdilik Süper Yapay Zeka sınıflandırması teorik bir nitelemeden ötesi değil. Kuantum Bilişim (Quantum Computing) alanında yaşanılacak gelişmelerin bu bağlamda büyük rol oynayacağı kesin. Artan işlem hızları ve daha verimli donanımlar ancak bu sınıflandırmaları mümkün kılabilir.
Süper Yapay Zekanın ise bu sınıflandırma çeşitlerinin üst sınırı olduğunu ve ulaşmanın yollarının ya da ulaşılabilir olduğunun değerlendirmesinin anlamsız olduğunu düşünüyorum.
Kaynakça:
[1] : Rebooting AI. 2019. Marcus G., Davis E.
[2] : Deepai.org
[3] : Medium
Stok Fotolar : unsplash.com
İletişim: onur@bilalonureskili.com
Okuduğunuz yazının tüm hakları yazar Bilal Onur Eskili’ye aittir. Bu sayfayı kaynak göstermeden yapılan tüm alıntılar ve kopyalamalar suç teşkil eder. Kopyalama ve alıntıları kaynak göstermeden yapan tüm kişiler bütün cezai yaptırımları kabul eder.
